Βασικές χημικές και μικροβιολογικές αντιδράσεις στο μαγείρεμα

Food reactions

Κάθε τρόφιμο είναι μοναδικό με τις δικές του ιδιότητες, αλλά αν τα συνδυάσουμε όλα μαζί, θα λάβουμε ένα εντελώς διαφορετικό προϊόν. Αυτή είναι η μαγεία των μαγειρικών αντιδράσεων! Ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι οι αλλαγές στη μικροβιολογική, περιβαλλοντική (π.χ. θερμοκρασίες) και χημική σύσταση των τροφίμων. Και επειδή όλα τα τρόφιμα περνούν από πολλές διαδικασίες, σήμερα επέλεξα να αναλύσω  τις δύο κύριες κατηγορίες επεξεργασίας τροφίμων :

  1. Θερμικές επεξεργασίες
  2. Ψύξη και κατάψυξη

 

Θερμικές επεξεργασίες τροφίμων 🔥

Στην κουζίνα μας, συνήθως χρησιμοποιούμε τρεις βασικές θερμικές επεξεργασίες: 1) βράσιμο, 2) τηγάνισμα, 3) ψήσιμο-καψάλισμα. Αυτοί οι τύποι επεξεργασιών πραγματοποιούνται κάτω από τους 100°C και βοηθούν όχι μόνο να κάνετε το φαγητό σας πιο νόστιμο, αλλά και πιο ασφαλές. Αυτό συμβαίνει διότι εξαλείφουν έναν μεγάλο αριθμό παθογόνων μικροοργανισμών που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας στους ανθρώπους. Ένα από τα καλύτερα και πιο γνωστά παραδείγματα είναι η Σαλμονέλα. Αυτός ο τύπος μικροοργανισμού μπορούμε να τον βρούμε εύκολα σε φρέσκα τρόφιμα, όπως αυγά και κρέας. Ο λόγος που μπορούμε να καταστρέψουμε τη σαλμονέλα με οποιαδήποτε θερμική επεξεργασία κάτω από τους 100°C είναι ότι η σαλμονέλα δεν έχει μεγάλη ανθεκτικότητα στη θερμότητα.

 

Το μαγείρεμα στο σπίτι έχει και άλλες σημαντικές επιπτώσεις πέρα από την βελτίωση της γεύσης του φαγητού. Ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα είναι η αδρανοποίηση των ενζύμων, κάτι που βοηθά να αποφευχθούν αλλοιώσεις και να διατηρηθεί η ποιότητα των τροφίμων για περισσότερο χρόνο. Για να το καταλάβετε καλύτερα, τα ένζυμα είναι ειδικά πρωτεϊνικά μόρια που υπάρχουν φυσικά στα τρόφιμά μας ή προέρχονται από μικροοργανισμούς. Χάρη στις καταλυτικές τους ιδιότητες, μπορούν να προκαλέσουν χημικές αντιδράσεις στο φαγητό, οι οποίες, ανάλογα με τη φύση τους, μπορεί να το κάνουν λιγότερο γευστικό ή να αλλοιώσουν τη σύστασή του.

Επιπλέον, οι θερμικές διαδικασίες που εφαρμόζουμε στο σπίτι όχι μόνο εξαλείφουν τους παθογόνους μικροοργανισμούς, αλλά κάνουν το φαγητό και πιο εύπεπτο για τον οργανισμό μας. Βέβαια, υπάρχει και ένα μικρό μειονέκτημα: οι θρεπτικές ουσίες μπορεί να χάνονται σε κάποιο βαθμό κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας. Παρά ταύτα, τα οφέλη από την καταστροφή μικροβίων και την καλύτερη πέψη είναι αναμφισβήτητα.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι θερμικές επεξεργασίες δεν περιορίζονται μόνο στην κουζίνα του σπιτιού. Στη βιομηχανία τροφίμων, το κύριο μέλημα είναι η ασφάλεια των τροφίμων κατά την παραγωγή τους. Για να το επιτύχουν, οι επιχειρήσεις τροφίμων εφαρμόζουν διάφορες θερμικές διαδικασίες, όπως η παστερίωση, η αποστείρωση και το ζεμάτισμα, οι οποίες βοηθούν στην εξάλειψη επικίνδυνων μικροοργανισμών και στην παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων.

 

 

Η παστερίωση είναι μια θερμική διαδικασία που χρησιμοποιεί ήπιες θερμοκρασίες κάτω από τους 100°C για μικρό χρονικό διάστημα, με σκοπό την εξόντωση των παθογόνων μικροοργανισμών και την παράταση της διάρκειας ζωής των τροφίμων. Συνήθως εφαρμόζεται σε προϊόντα όπως το γάλα και οι χυμοί φρούτων.

Η αποστείρωση είναι μια πιο έντονη θερμική διαδικασία από την παστερίωση, καθώς χρησιμοποιεί υψηλότερες θερμοκρασίες πάνω από 100°C για να καταστρέψει ή να εξαλείψει όλες τις μορφές μικροβιακής ζωής. Ωστόσο, ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, χάνονται και τα ευεργετικά μικρόβια, όχι μόνο τα παθογόνα. Επιπλέον, το φαγητό χάνει την θρεπτική του αξία για τον άνθρωπο, καθιστώντας το λιγότερο ωφέλιμο για την υγεία.

 

 

 

Τέλος, το ζεμάτισμα είναι μια βιομηχανική εκδοχή του βρασμού στο σπίτι . Ο κύριος λόγος που χρησιμοποιείται είναι για να αποφεύγεται η καταστροφή των ενδογενών ενζύμων όταν το τρόφιμο εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες. Χρησιμοποιείται κυρίως για τα λαχανικά πριν από την κονσερβοποίηση ή την κατάψυξη.

 

 

Διαδικασίες Κατάψυξης

Στη βιομηχανία τροφίμων, υπάρχουν δύο κύριοι τύποι διαδικασιών κατάψυξης: 1) αργή κατάψυξη, 2) γρήγορη κατάψυξη. Η πρώτη είναι η συνήθης κατάψυξη που χρησιμοποιούμε στα σπίτια μας, αλλά έχει λιγότερα οφέλη σε σχέση με την γρήγορη μέθοδο. Αυτό συμβαίνει γιατί προκαλεί λιγότερη ζημιά στις μεμβράνες των τροφίμων και, ως εκ τούτου, η ποιότητα του φαγητού παραμένει καλύτερη. Στην αργή κατάψυξη, το τρόφιμο αλλοιώνεται περισσότερο, καθώς το νερό που υπάρχει εσωτερικά σε κάθε τρόφιμο μετατρέπεται σε κρυστάλλους πάγου στην εξωτερική πλευρά των κυττάρων, κάτι που προκαλεί ανεπιθύμητο αποτέλεσμα στη βιομηχανία τροφίμων. Ως αποτέλεσμα, οι μεμβράνες των κυττάρων καταστρέφονται και έτσι η ποιότητα του κατεψυγμένου φαγητού υποβαθμίζεται.

Στην γρήγορη ή ταχεία κατάψυξη, υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ των κρυστάλλων πάγου, καθώς δημιουργούνται ταυτόχρονα μέσα και έξω από τις μεμβράνες των κυττάρων, σχηματίζοντας μικρο-ετερογενείς κρυστάλλους πάγου ομοιόμορφα.

Συμπερασματικά, ένας κανόνας που πρέπει να θυμόμαστε στις διαδικασίες κατάψυξης είναι:

“Όσο μικρότερα είναι τα κύτταρα του τροφίμου, τόσο πιο γρήγορη κατάψυξη απαιτείται.”

 

Blast Chiller

Ο καταψύκτης ταχείας ψύξης (Blast Chiller) είναι ένα εξοπλισμό που βοηθά στην ταχεία κατάψυξη των τροφίμων που επιθυμούμε. Χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία τροφίμων και σε εστιατόρια, όπου απαιτείται γρήγορη ψύξη για τη διατήρηση της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων.

 

Περισσότερες γνώσεις με βάση την επιστήμη Τροφίμων..

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Αrgyro

A student of food technology in Athens and a graduate of a vocational high school (EPAL) with a specialization in food technology, with a great passion and love for pastry making

Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Πατήστε εδώ για να μάθετε τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στον κόσμο των τροφίμων !

Verified by ExactMetrics