Ως άνθρωποι, συχνά βλέπουμε τα πράγματα μόνο όπως φαίνονται, χωρίς να αναζητούμε την ουσία τους. Στην εποχή της τεχνολογίας και των social media, αυτή η τάση έχει ενταθεί περισσότερο από ποτέ. Κάνοντάς μας να εστιάζουμε περισσότερο στον εξωτερικό κόσμο παρά στον εσωτερικό.Έτσι μία από τις πτυχές της ζωής που συχνά παραμελούμε είναι η διατροφή μας. Όμως, το είδος των τροφίμων που καταναλώνουμε μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τη φυσική μας υγεία, αλλά και την καθημερινή μας ευεξία. Απ’ την άλλη μια ισορροπημένη διατροφή δεν αφορά μόνο το τι τρώμε, αλλά και πότε το τρώμε. Ας ανακαλύψουμε,λοιπόν,μαζί πώς τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά μπορούν να γίνουν το θεμέλιο ενός πιο υγιεινού και ισορροπημένου τρόπου ζωής.
Τι σημαίνει ότι ένα τρόφιμο είναι της εποχής;
Όταν μιλάμε για εποχιακά φρούτα και λαχανικά, αναφερόμαστε σε προϊόντα του πρωτογενούς τομέα που καλλιεργούνται και καταναλώνονται την κατάλληλη περίοδο της χρονιάς, χωρίς την ανάγκη τεχνητών μεθόδων όπως τα θερμοκήπια. Αυτά τα φρούτα και λαχανικά συλλέγονται όταν είναι πλήρως ώριμα, κάτι που έχει σημαντικά οφέλη στην γεύση και στην θρεπτική τους αξία.
Όταν τα τρόφιμα ωριμάζουν φυσικά, συμβαίνει μια χημική διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά οξέα που περιέχουν μετατρέπονται σε σάκχαρα και άλλες χημικές ενώσεις, προσφέροντας έτσι τη βέλτιστη γεύση και γλυκύτητα.Αυτή η διαδικασία πραγματοποιείται χάρη στην καθοριστική επίδραση των ενζύμων βοηθώντας στην μείωση της οξύτητας των πρωτογενών τροφίμων (δηλαδή αύξηση της γλυκύτητας ), προσφέροντας έτσι μια πιο ισχυρή γευστική ισορροπία.Για παράδειγμα οι αντιδράσεις που παράγονται κατά την ωρίμανση του μήλου είναι οι εξής:
Διάσπαση αμύλου σε σάκχαρα με την βοήθεια της αμυλάσης(είδος ενζύμου):Άμυλο → Γλυκόζη Μετατροπή μηλικού οξέος σε σάκχαρα :Μηλικό οξύ → Οξαλοξικό οξύ + Νερό Μηλικό οξύ → Γαλακτικό οξύ + Διοξείδιο του άνθρακα Αύξηση σακχάρων από διάσπαση σακχαρόζης:Σακχαρόζη → Γλυκόζη + Φρουκτόζη
Θρεπτική αξία των εποχιακών φρούτων και λαχανικών
Τα εποχιακά φρούτα-λαχανικά, όταν καταναλώνονται στην κατάλληλη περίοδο ωρίμανσής τους, προσφέρουν τα μέγιστα οφέλη για την υγεία μας.Οπότε όταν καλλιεργούνται την κατάλληλη εποχή , ωριμάζουν φυσικά, χωρίς την ανάγκη υπερβολικής χρήσης φυτοφαρμάκων,διατηρόντας έτσι τη μέγιστη θρεπτική τους αξία. Αυτό συμβαίνει γιατί τα εποχιακά φρούτα αναπτύσσονται υπό ιδανικές κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες όπως υγρασία και θερμοκρασία , επιτρέποντάς τους να αναπτύξουν πλήρως τα θρεπτικά τους συστατικά. Για παράδειγμα, οι ντομάτες που ωριμάζουν το καλοκαίρι περιέχουν υψηλές ποσότητες λυκοπενίου, ένα αντιοξειδωτικό που προσφέρει το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα και έχει θετική επίδραση στην καρδιοαγγειακή υγεία. Αντίστοιχα, οι κολοκύθες του χειμώνα είναι πλούσιες σε β-καροτίνη, ένα πολύτιμο συστατικό για τη διατήρηση της όρασης και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Η επίδραση των εποχιακών τροφίμων στο περιβάλλον
Έχει αποδειχθεί ότι η κατανάλωση φρούτων στην εποχή τους συμβάλλει στη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος, καθώς μειώνεται η ανάγκη για μεταφορές και αποθήκευση. Που συχνά απαιτούν ενέργεια και πόρους. Με βάση την έρευνα που πραγματοποιήθηκε από την WWF αναφέρεται ότι το ετήσιο κατά κεφαλή αποτύπωμα της διατροφής των ελλήνων για το έτος 2017 είχε φτάσει τα 1686 κιλά CO2-eq.Επίσης, λόγω της μειωμένης χρήσης των φυτοφαρμάκων επιτυγχάνεται καλύτερη ποιότητα του εδάφους .Αφού πραγματοποιείται φυσική ανακύκλωση θρεπτικών συστατικών στο έδαφος, μειώνοντας την ανάγκη για χημικά λιπάσματα .Συγκεκριμένα, με την καλλιέργεια εποχιακών πρώτων υλών, το έδαφος δεν εξαντλεί τα θρεπτικά του συστατικά, αλλά αντιθέτως παραμένει πλούσιο, καθώς η ανάπτυξη των φρούτων και λαχανικών πραγματοποιείται υπό φυσικές συνθήκες.
Απεναντίας, όταν χρησιμοποιούνται τεχνητές μέθοδοι καλλιέργειας (όπως θερμοκήπια ή φυτά εκτός εποχής), συχνά απαιτούνται περισσότεροι πόροι και χημικά για να διατηρηθεί η ανάπτυξη. Γεγονός που μπορεί να εξαντλήσει τη γονιμότητα του εδάφους και να αυξήσει την ανάγκη για λιπάσματα.Οδηγώντας σε δραματική μόλυνση των υδάτων μια που τα λιπασματα ειναι πλουσια σε άζωτο και φώσφορο.Ο λόγος που αυτά τα συστατικά ειναι τόσο βλαβερά για τα ποτάμια , τις λίμνες και γενικότερα τα ύδατα είναι η υπερβολική ανάπτυξη φυκιών και άλλων μικροοργανισμών στο νερό , το φαινόμενο αυτό ονομάζεται “ευτροφισμός”. Έτσι μειώνονται τα επίπεδα οξυγόνου στο νερό, κάτι που μπορεί να προκαλέσει θάνατο των ψαριών και να υποβαθμίσει τη βιοποικιλότητα των υδάτων. Παράλληλα, τα νιτρικά άλατα που προέρχονται από τα λιπάσματα μπορούν να μολύνουν το πόσιμο νερό, με επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.
Συνοψίζοντας, η κατανάλωση εποχιακών φρούτων και λαχανικών όχι μόνο ενισχύει τη θρεπτική μας πρόσληψη αλλά και υποστηρίζει βιώσιμες γεωργικές πρακτικές, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος.
Τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά κάθε εποχής
Τώρα που καταλάβαμε τι είναι τα εποχιακά τρόφιμα και πώς ωφελούν εμάς και το περιβάλλον, ήρθε η ώρα να δούμε ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές της κάθε εποχής! Όπως αλλάζουν οι εποχές, έτσι μπορούμε κι εμείς να προσαρμοζόμαστε και να γινόμαστε πιο συνειδητοί στις διατροφικές μας επιλογές. Γι’ αυτό, παρακάτω θα βρείτε τέσσερις εικόνες με τα πιο σημαντικά φρούτα και λαχανικά για κάθε εποχή.
Ελπίζω να σας φανούν χρήσιμα! Λοιπόν, πάρτε τις λίστες σας και πάμε για ψώνια… για ένα πιο υγιεινό και βιώσιμο αύριο!
Άμα επιθυμείτε να εκτυπώσετε τις λίστες, κατεβάστε τα παρακάτω αρχεία :
A student of food technology in Athens and a graduate of a vocational high school (EPAL) with a specialization in food technology, with a great passion and love for pastry making
Leave a Reply